بهترین روش برای پیشگیری از بروز سکتههای قلبی و مغزی ورزش است. علم پزشکی مدرن در تحقیقات جدید ثابت کرده است که با انجام فعالیتهای ورزشی منظم و مداوم همراه با رژیم غذایی مناسب میتوان از بسته شدن رگهای قلبی و مغزی جلوگیری کرد و از بروز سکتههای حاد قلبی و مغزی که نتیجهاش مرگ آنی یا فلج شدن بدن است پیشگیری کرد.اگر روزانه به مدت نیم ساعت پیاده روی یا آرام دویدن و نرمشهای سبک روزمره را در برنامه زندگی خود قرار دهید و از مصرف بیرویه برخی غذاها پرهیز کنید هرگز به سکته قلبی دچار نمیشوید.
– ازدیاد چربی خون (بهویژه کلسترول)
– چاقی و کم تحرکی
– استرس
– ژنتیک (استعداد ارثی)
– سیگار، مواد مخدر، الکل و برخی علل ناشناخته
اغذیه مجاز و مفید برای قلب و مغز عبارتند از:
انواع میوهها و سبزیها، ماهی، مرغ، حبوبات، غلات، روغنهای گیاهی مثل روغن زیتون، ذرت، بادام زمینی، اغذیه آب پز و پختنی، لبنیات کم چرب یا بدون چربی.
انواع غذاهای غیرمجاز برای بیماریهای قلبی و فشارخون و چربی خون بالا عبارتند از
نمک، گوشت قرمز، اغذیه سرخ شده و پرچرب، پیتزا، همبرگر، سوسیس، کالباس، لبنیات چرب، روغنهای حیوانی…………..
استرسهای روزمره نیز میتوانند از طریق ازدیاد فشارخون عاملی برای سکته باشند در نتیجه در طول شبانه روز علی رغم مشکلات فردی و اجتماعی، بایستی شاداب و خندان بود تا تنشهای زندگی سبب مرگ آنی یا سکته نشوند.
مصرف سیگار و الکل و مواد مخدر میتوانند هم سبب بسته شدن رگهای قلبی و مغزی شوند و هم اختلالات کبدی، کلیوی، گوارشی، ریوی و مغزی ایجاد کنند و توسط سکته عاملی برای فلج شدن اعضای بدن میگردند. برای مبتلا نشدن به سکته قلبی باید مواظب علتهای ذکر شده باشیم. یعنی از غذاهایی استفاده کنیم که پرچرب نباشند و هر ۶ ماه با آزمایش، چربی خون را کنترل کنیم، هرگز سیگار نکشیم، ورزش را فراموش نکنیم. افرادی که ورزش مداوم و یکنواخت میکنند هرگز سکته نمیکنند.
دخانیات یکی از علل اصلی سکتههای قلبی و مغزی است زیرا ذرات نیکوتین سیگار به چربیهای خون از نوع کلسترول و تری گلیسیرید متصل میشوند و در داخل رگهای کرونر قلب رسوب میکنند و آنها را میبندند، در نتیجه لخته بسته شده سبب سکته قلبی میشود و فرد را از پای در میآورد. (نیکوتین بر خاصیت چسبندگی و لخته سازی پلاکتهای خونی میافزاید). افرادی که بیماری قند دارند باید بیشتر از سایر افراد دقت کنند و از طریق ورزش، رژیم غذایی و احتمالاً مصرف دارو، نگذارند بیماری قند تشدید شود. مرض قند را میتوان طوری کنترل کرد که نتواند حتی یک روز از عمر انسان بکاهد. فشار خون بالا میتواند در طولانی مدت و در صورتی که رعایت نشود و تحت درمان نباشد سبب گشادی قلب و سکته قلبی شود از این رو، افرادی که فشار خون بالا دارند باید در مصرف نمک بسیار احتیاط کنند و معاینات کلینیکی را بهطور مرتب انجام دهند و از ازدیاد چربی خون غافل نمانند زیرا این دو در ارتباط تنگاتنگ با هم هستند. فشارهای روحی روزمره و استرسهای مکرر میتواند یکی از علتهای دیگر سکته قلبی باشد زیرا وقتی که فرد همیشه در معرض مشکلات روحی و تنشهای عصبی و کاری باشد، از طریق ترشح برخی هورمونها در بدن، فشار خون او بیثبات میشود و اسپاسم عروقی رخ میدهد و سبب میشود تا فرد بسیار مستعد به سکته قلبی شود و اگر فردی که فشار خون دارد یا سیگاری است، استرس زیاد نیز داشته باشد بسیار بیشتر در معرض اختلالات قلبی و نهایتاً سکته قلبی است.
داشتن یک برنامه زندگی بهطور منظم و حساب شده برای سلامتی افراد بسیار مهم است. فردی که از نظر غذایی رعایت میکند و پرخوری و زیاده روی نمیکند، به ورزش و تمرینات بدنی میپردازد، از هوای سرشار از اکسیژن پارکها یا مناطق جنگلی بهره میجوید و زندگی را سخت نمیگیرد هرگز دلیلی ندارد که سکته قلبی کند و به فلج مغزی و مشکلات طبی دچار شود. پس منظم و شاد باشیم تا همواره سالم و موفق زندگی کنیم.
دکتر لطفعلی پورکاظمی-رئیس فدراسیون پزشکی ورزشی با تشکر از انجمن پزشکی کوهستان ایران