وقتی فرد دربرابر سرما قرار میگیرد بدن وی با کاهش تعداد تنفس و میزان تعریق و کاهش میزان خونی که به پوست می فرستد سعی می کند با از دست نرفتن حرارت بدن مقابله کرده و حرارت را در بدن ذخیره کند.
آسیب های عمده ناشی از سرما عبارتند از: کاهش دمای عمومی بدن (هیپوترمی عمومی )، سرما زدگی، برف کوری.
سرمازدگی عمومی :
عوامل اصلی و مهم بطورخلاصه عبارتند از:
رطوبت وباد ، خستگی ، از دست دادن آب ، پوشش نامناسب ، عدم توجه به ایجاد پناهگاه وآتش .
مراحل تظاهر هیپوترمی به ترتیب عبارتند از :
۱- لرزیدن
۲- بی تفاوتی ، خواب آلودگی و بی حالی
۳- از هوش رفتن ، که اغلب همراه با کاهش ضربان قلب و میزان تنفس است .
۴- یخ زدن اندامها
اقدامات اولیه :
- فرد سرما زده را بار هر وسیله ممکن از سرما دور کنید.
- لباسهای خیس او را از بدنش در آورید و او را خشک کرده وسپس در پتوی خشک بپیچید.
- لباسهای خشک وگرم به او داده و از گرم نمودن سریع او بپرهیزید.
- مصدوم را وادار به استراحت کرده ومانع حرکت او شوید.
- در صورت هوشیار بودن و استفراغ نکردن مصدوم به وی مایعات گرم مانند چای بنوشانید.
سرمازدگی :
منظور از سرمازدگی، منجمد شدن بافتهای بدن است که اغلب همراه با کاهش دمای عمومی بدن می باشد. این پدیده ۳ مرحله دارد.
در مرحله اول : مبتلا شدن نوک گوشها، بینی، گونه ها ، نوک انگشتان دست و پا وچانه به پدیده فوق وجود دارد. این مرحله به تدریج ظاهر می گردد و در مرحله تکامل فاقد درد است. بهترین روش مراقبت در این مرحله این است که جریان هوای گرم در این نقطه برقرار کنید. هرگز پوست را مالش ندهید. بلکه مثلا دستها را به زیر بغل ببرید تا گرم شوند. درزمان گرم شدن در آن ناحیه از بدن سوزشی احساس می شود.
مرحله دوم : در این مرحله درگیری پوست وبافت زیر پوستی وجود دارد، در این حالت پوست سفت است ولی بافت زیر آن نرم است، هرگز پوست را مالش ندهید.
با گرم شدن مجدد ، پوست به رنگ ارغوانی و ابتدا بی حس می گردد وبعد دچار سوزش می گردد. گرم کردن مجدد ، اغلب باعث تورم ناحیه میشود.
مرحله سوم : در این مرحله بافت زیر پوست سفت می شود. تمام دست ویا پا گرفتار است و ممکن است بافت کاملا از بین برود. قبل از منجمد شدن ، بافت مورد نظر اغلب دچار درد شدید و اغلب سوزش می شود . پس از منجمد شدن بی حس می شود و با گرم شدن مجدد ، دچار سوزش می شود.
پیشگیری :
- تماس خود را با سرما و باد محدود کنید . از کلاهی که صورت خود را بپوشانید و نیز از دستکش و کفش مناسب استفاده کنید.
- با پوشش خوب ، تغذیه مناسب و نوشیدنیهای داغ ، دمای مرکز بدنتان را گرم نگه دارید.
- بیش از حد خودتان را خسته نکنید.
خلاصه مراقبتهای اورژانسی برای سرمازدگی :
به آرامی هر لباس یا پوششی که بر روی ناحیه آسیب دیده قرار گرفته ، خارج کنید.
اگر اندامی (دست وپا ) مبتلا شد ، قسمت آسیب دیده را به مدت ۲۰ دقیقه در آب گرم (۴۳-۴۱ ) درجه قرار دهید. سپس با دقت ناحیه گرم شده را خشک کنید ، آنرا با یک پارچه خشک واستریل بپوشانید.
اگر بینی یا گوشها دچارآسیب شده باشند ، آنرا با دست بپوشانید.
در صورت امکان به بیمار چای یا قهوه داغ بدهید .
هرگز سعی نکنید که ناحیه مبتلا به سرما زدگی را با مالش و یا ماساژ مجددا گرم کنید. چرا که این عمل باعث افزایش آسیب بافتی می شود.
انتظار این را داشته باشید که با گرم کردن ، بیمار دچار درد شدید در ناحیه مبتلا به سرمازدگی شود.
برف کوری :
این پدیده زمانی اتفاق می افتد که بعضی از متعلقات چشم توسط اشعه ماورای بنفش دچار سوختگی شود. این حالت اغلب ناشی از تابش خورشید بر روی برف می باشد.
هیچ علامت آگاه کننده ای وجود ندارد . علائم و نشانه ها بعد از ۱۲-۲ ساعت ظاهر می شود. در مورد کسی که از درد شدید چشم نمی تواند ( یا تمایلی ندارد) چشمهایش را باز کند . ( به علت درد یا حساسیت به نور ) ، از اشک ریزش شدید رنج می برد ، در پلکهایش احساس سوزشی می کند یا سردرد داشته و دچار افسردگی است ، باید به این عارضه مشکوک شوید.
پیشیگیری :
زمانی که خورشید بالای خط افق می باشد ، حتما ازعینکهای تیره ( آفتابی ) استفاده کنید. درصورت امکان عینکهایی که بطور الکترونیکی از نیکل پوشیده می شوند ، استفاده کنید. اگر عینکتان قاب فلزی دارد ، آن را با پوششی ببندید تا مانع سرمازدگی گونه هایتان شود.
مراقبت از بیمار :
۱- چشمان فرد مصدوم را بانداژکنید.
۲- لچک های سرد بر چشم او قرار دهید و از او بخواهید که ۵-۱ روز این کار را انجام دهد و در این مدت تا جاییکه امکان دارد در اتاقی تاریک استراحت کند.
ماخذ : کتاب اورژانس در خانواده ـ دکتر مصطفی شاهرضایی
ممنون از بچه های روابط عمومی
کارتون عالیه
تشکر به خاطر اطلاعاتی که واسه ما آماتور ها گذاشتید