تاول یک منطقه دردناک و متورم پوست است که در آن مایع در زیر لایه بیرونی پوست جمع شده است.
تاول به طور شایعی در نتیجه اصطکاک ناشی از کفشی که اندازه پا نیست یا مالش جوراب بر روی پوست پا به وجود میآیند.
برای مراقبت از تاول به این نکات توجه کنید:
اقداماتی برای جلوگیری از تحریک بیشتر ناحیه مبتلا انجام دهید.
تاولهای بزرگ را میتوان با دقت بوسیله یک سوزن استریل خالی کرد، و سپس ناحیه را با پماد آنتیبیوتیکی و بانداژ پانسمان کرد.
برای محافظت بیشتر میتواند بالشتکهای مخصوص (moleskin) را از داروخانه بخرید. حفرهای بزرگتر از اندازه تاول را در آن ایجاد کنید و آن را روی منطقه تاولزده پوست بچسبانید.
در صورتی که تاول پایتان پس از مدت معقولی بهبود نیافت یا به نظر میرسید عفونت پیدا کرده است، به دکتر مراجعه کنید.
کمک به التیام تاول
تاولها هنگامی رخ میدهند که پوست در معرض اصطکاک قرار میگیرد و در نتیجه توده حساسی که درون آن پر از مایع است روی پوست تشکیل میشود.
تاول ها اغلب روی دست و پا در نتیجه پوشیدن کفشهای تنگ یا کار کردن با یک ابزار جدید به وجود میآیند.
بهترین شیوه برای جلوگیری از تاول پا پوشیدن جورابهای ضخیم و کفشهای راحت و اندازه است. با عوض کردن مرتب کفشهایتان و در نتیجه آزادکردن نقاط فشاری هر جفت کفش معین به پاهایتان استراحت دهید. برای محافظت دستهایتان بهتر است هنگامی که با ابزار یا وسیلهای کار میکنید که ممکن است تاول ایجاد کند دستکش بپوشید.
تاولها معمولا بدون درمان به خودی خود بهبود پیدا می کنند. اما شما باید محل تاول را خشک و تمیز نگه دارید. تاول را با یک بانداژ محافظت کنید و کفش هایی را که منطقه تاول را تحریک می کنند نپوشید
تفاوت انواع جوراب در جلوگیری از تاول پا
جوراب های دارای بافت نایلونی در جلوگیری از تاول پا بهتر از انواع کتانی هستند. به گزارش هلث دی محققان دانشگاه های میسوری کلمبیا دریافته اند که در واقع همه جوراب های ورزشی کتانی معمولا خوب نیستند و انواع گران قیمت آن الزاما بهترین نیستند. این اطلاعات علاوه بر کمک به ورزشکاران برای بیماران دیابتی با مشکلات جریان خون جدی و کسانی که اندام های مصنوعی دارند حائز اهمیت است. بر اساس این تحقیق جوراب های ۱۰۰ درصد کتان معمولا بدترین نوع جوراب بودند و انواع گران قیمت بر ارزان قیمت ها ارجحیتی نداشتند. آنچه اهمیت داشت ماده بکار رفته در بافت بود که نتایج جنس نابلون در این مورد بهتر از کتان بود. جوراب ها ی غیر کتانی و دارای ماده سنتتیک نه تنها به جلوگیری از ایجاد تاول در پای ورزشکاران کمک می کند بلکه در پیشگیری از ناراحتی پوستی ایجاد شده در دیابتی ها نیز موثرند.
تاولها ضایعات آزاردهندهای هستند که کار و فعالیت فرد را مختل میکنند و ممکن است در هر جایی پیدا شوند ولی شایعترین محل ظهور آنها روی دست و پاست. تاول هنگامی پیدا میشود که پوست به حدی ساییده شود که لایه سطحی پوست (اپیدرم) از لایه پشتیبان خود (درم) جدا گردد. این تاولها معمولا آکنده از مایع بافتی شفاف هستند ولی گاهی نیز با پاره شدن عروق خونی کوچک به داخل ضایعه خون آلود میشوند، برای پیشگیری از بروز تاول از کفشهای مناسب و اندازه استفاده کنید و هرگز و هرگز با کفشهایی که موجب درد و سوزش پاهایتان میشوند از مغازه کفشفروشی خارج نشوید. یک کفش نو هرگز نباید به زور به پا برود بلکه از ابتدا باید راحت و اندازه باشد. پوشیدن جورابهای نخی ضخیم، پیچیدن بانداژهای آماده، پودرزدن و پوشیدن جورابهای تمیز و خشک همگی از پیدایش تاول جلوگیری خواهند نمود. اگر تاول ایجاد شده کوچک و بدون علامت باشد میتوان آن را دست نزد و نترکاند ولی اگر تاول بزرگ و علامتدار بود میتوان آن را تخلیه نمود در صورت لزوم بافت نرم روی آن را برداشت. به خاطر احتمال افزوده شدن عفونت ثانویه بر روی تاول بازشده باید از کرمهای آنتیبیوتیک استفاده کرد. در صورت بروز علایمی چون تورم یا قرمزی شدید باید با یک پزشک مشورت نمایید. گاهی تاولهای مکرر عودکننده که در اثر مختصر سایشی ایجاد میگردند ناشی از یک بیماری زمینهای مانند دیابت شیرین رنج هستند. در این موارد باید سریعاً پزشک را در جریان گذاشته و با وی مشورت نماید
جوراب باعث به وجود امدن یک لایه در زیر پا می شود و پا را گرم می کند و از اصتحکاک بین پا و کفش جلوگیری می کند. جوراب هایی که از پشم یا مواد مصنوعی درست شده اند می توانید این وظایف را انجام دهند ولی جوراب های نخی نمی توانند. جوراب های نخی خیس و از اب اشباع می شوند و به پا می چسبند و پوست پا را نازک می کنند و باعث بروز تاول می شوند. جوراب باید عرق پا را جذب کند. جوراب های از الیاف مصنوعی (مثل: پولیستر و نایلون و اکریل) سریعتر از جوراب های پشمی خشک می شوند.
خیلی از کوهنوردان دو جفت جوراب روی هم می پوشند. جوراب مجاور پا یک جوراب نازک نخی است که عرق را از پا دور می کند و به نوعی در جریان کار خشک باقی می ماند. جوراب دوم کلفت و ضخیم تر انتخاب می شود تا بتواند رطوبت عرق پا را از جوراب دیگر جذب کند و تشکیل لایه ای در زیر پا بدهد. بعضی ها هم یک جفت جوراب نیمه کلفت یا کاملا کلفت از جمس پشم یا مواد مصنوعی را ترجیح می دهند. البته استثناهای زیادی وجود دارند. یک سنگ نورد دوست دارد کفش ها با انعطاف کامل به پای او چسبیده باشند. از این رو اصلا جوراب به پا نمی کند و یا یک جوراب نازک به پا کند. هر شیوه ای که به کار می گیرید سعی کنید که طوری جوراب بپوشید که بتوانید پاهای خود را در کفش تکان بدهید. اگر جوراب اضافی باعث محدودیت گردش خون شود گرمای اضافی تولید نمی کند. قبل از اینکه جوراب خود را به پا کنید نقاطی که در انجا خطر تاول زدگی وجود دارد مثل پشت پاها را با نوار چسب زخم بپوشانید. این کار بخصوص هنگامی که کفش نو خریده اید و هنوز ان جا باز نکرده است و نیز در اغاز فعالیت های کوهنوردی که پاهای شما هنوز قوی نشده اند بسیار موثر است. یک راه موثر دیگر علیه تاول زدن پودر به پا روی جوراب و درون کفش است
پای کوهنوردان بر اثر پوشیدن کفش تنگ یا بستن خیلی محکم بند کفشها ممکن است تاول بزند؛ برای جلوگیری از آن باید تای ساق جوراب دوم خود را برگردانیم و داخل کفش کنیم و به قسمت تاول زده و یا قسمتی که به نظر خود کوهنورد مورد تهدید است؛ یک قطعه باند بچسبانیم. در صورت تاول زدن برای درمان آن بهتر است قبل از خواب، یک سوزن نخ کرده را پس از ضدعفونی کردن از تاول عبور دهیم به طوری که نخ از تاول رد شود. بهتر است نخ از جنس کرک باشد تا آب تاول را به خوبی بمکند و خشک کند. صبح روی تاول خشک شده یک محلول ضدعفونیکننده بزنید و آن را با باند چسبان بپوشانید.
اغلب کوهنوردان بر اثر راهپیمایی کف پایشان گرم میشود، برای رفع این مانع بهتر است چند روز قبل از کوهنوردی چندبار پاها را در آب گرم مخلوط به محلول ضدعفونیکننده شستشو داد تا پوست پا کلفت و سخت شود. برای اینکه کفش پاها را مجروح نکند و باعث یخزدگی نشود، باید کفشها را خوب به پا چسباند به طوری که بین جوراب و کفش فضای خالی باقی نماند و به اصطلاح پا درون کفش لق نخورد و در ضمن کفش تنگ هم نباشد.
یادآوری دیگر این است که قبل از کوهنوردی چیدن ناخنها را نباید فراموش کرد؛ چون بلند بودن آنها سبب فشردگی و ناراحتی پا خواهد شد. اگر میخواهید پس از بازگشت از کوه، آرامش در پاهایتان حس کنید و لذت ببرید، بهتر است پاهایتان را با یک پارچه خیس شده در آب سرد، تمیز و بلافاصله آن را خشک کنید و جوراب خشک بپوشید.
کوهنوردان غالباً در معرض آسیبهای منحصر بفرد هستند. عوامل متعددی در بروز این اسیبها نقش دارند که از آن جمله میتوان به شرایط محیطی خاص مناطق کوهستانی، کفش، پوشش و ابزار ویژه کوهنوردی و نوع و شدت نیروهای وارد به بدن در حین کوهنوردی اشاره نمود.
مهمترین متغیرها شرایط محیطی در رشته کوهنوردی عبارتند از: نور آفتاب، رطوبت محیط، فشار اکسیژن هوا، سرما، گرما، باد، بارش برف، کاهش و افزایش شدید هریک از عوامل امکان بروز اختلالات جسمی را افزایش میدهند.
کفش کوهنوردی از مهمترین عواملی است که چنانچه درست انتخاب و استفاده نشود، به شدت زمینه بروز صدمات اندام تحتانی را باعث میگردد. در مورد خصوصیات مهم و نحوه انتخاب کفش مناسب در شمارههای قبل به تفصیل صحبت شده است.
سایر ابزار و وسایل کوهنوردی نیز چنانچه درست انتخاب نشوند و یا به روش صحیح مورد استفاده قرار نگیرند، زمینهساز بروز آسیب میگردند.
شدت، نوع، مکانسیم و بیومکانیک حرکات و فعالیتها در رشتههای گوناگون کوهنوردی از جمله عوامل موثر بر بروز آسیبهای ویژه کوهنوردی هستند. به طور کلی مکانسیم حرکتی در کوهنوردی با پتانسیل ویژهای برای ایجاد آسیبهای ناشی از فشار بیشینه (Overuse injury) همراه است. این صدمات بیشتر اندام تحتانی خصوصاً کف پا، مچ پا، و مفصل زانو را درگیرمیسازند. در این نواحی اجزاء مختلفی در معرض آسیب قرار میگیرند و از سطحیترین لایه بدن یعنی پوست گرفته تا تاندونها، لیگمانها، عضلات، اعصاب، عروق، مفاصل و استخوانها مستعد صدمه میگردند.
با این مقدمه به بررسی یکی از شایعترین آسیبهای پوست در اندام تحتانی کوهنوردان میپردازیم.
تاول پاشنه پای کوهنوردان Mountaineers Heel
آسیبهای پوستی در بین کوهنوردان رایج و متنوع میباشند. از جمله این صدمات میتوان به سرمازدگی، ضایعات حاد و زمن ناشی از آفتاب سوختگی، درماتیت و ملانوم بدخیم اشاره نمود.
در این بین ضایعات پوستی و زخمهای ناشی از اصطکاک بین پوست و کفش از جمله مشکلات شایع کوهنوردان است. برخلاف خیلی از ورزشها، ضایعات پوستی ناشی از کفش زدگی در کوهنوردان روندی رو به گسترش و وخامت دارد زیرازمانی ایجاد میشوند که در جریان یک برنامه کوهنوردی امکان توقف و استراحت وجود ندارد و کوهنورد مصدوم میبایست حداقل تا بازگشت از کوه به فعالیت و راهرفتن ادامه دهد. اضافه بر این عوامل محیطی کوهستانی نیز بر افزایش میزان آسیب میافزایند.
تاول و زخمهای سطح پا که ناشی از اصطکاک قسمتهایی از پوست پا و کفش میباشند غالباً در جریان یک برنامه کوهنوردی و در میان راه ایجاد شده و با ادامه راهپیمایی تا بازگشت از کوه تشدید میشوند. این ضایعات پوستی در هنگام صعود غالباً در ناحیه پاشنه پا و در مرحلا فرود از کوه به واسطه اعمال فشار زیاد به جلوی پا در نواحی انگشتان پا ایجاد میشوند.
اضافه کردن یخشکن (Crampons) به کفش در هنگام صعود از سطوح برفی و یخی با افزایش اعمال فشار به نوک یخشکن موجب حرکات بیشتر و در نتیجه اصطکاک بیشتر ناحیه پاشنه پا در کفش میگردد که بر شدت و وخامت پوستی میافزاید.
عواملی چون کاهش فشار اکسیژن محیط در ارتفاعات، سرما و کاهش جریان خون محیطی پوست را آسیبپذیر نموده و موجبات گسترش ضایعات پوستی را فراهم میسازند این در شراطی است که کوهنورد آسیب دیده امکان استراحت مناسب و لازم برای بهبود آسیب پوستی را ندارد و مجبور به ادامه مسیر و پیمودن سطوح ناهموار و نامساعد مسر کوهنوردی است. بنابراین در یک جمعبندی کلی مشخص میگردد که کوهنوردان به آسانی در معرض ایجاد ضایعات پوستی و تاول خصوصاص در نواحی پاشنه پا قرار دارند.
پیشگیری از بروز این ضایعات در درجه اول در گرو انتخاب کفش مناسب با سایز مناسب است، همچنین توصیه میشود تا با پوشیدن کفش و پیمودن مسیرهای کوتاه، به پوست پا در نواحی حساس فرصت داده شود تا با افزایش ضخامت خود و ایجاد پینه از قوام مقاومتری برخوردار گردد و سپس پیمودن مسیرهای وطلانی و سنگین در برنامه کار قرار گیرد. در واقع ایجاد پینه در نواحی حساس پا، نشان از تمرینات مناسب، تطبیق و آمادگی کوهنورد برای فعالیتهای حرفه ای دارد.
نواحی حساس و آسیبپذیر پاشنه پا را میتوان با نورابندی محافظت نمود. استفاده مناسب از پوشش نوار اکسید روی در منطقه اصطکاک، از تماس مستقیم کفش با سطح پوست جلوگیری نموده و به کاهش آسیب پوست کمک میکند.
در صورت بروز تاول، توصیه میگردد تا در شرایط کاملاً بهداشتی ظرف۷۲ ساعت نسبت به تخلیه مایع تاول با استفاده از یک سوزن استریل بدون آسیب زدن به پوست سطح تاول اقدام شود. بعد از ضدعفونی نمودن سطح تاول با بتادین با استفاده از چسب بروی بقایای تاول میبایست از آن محافظت نمود.
استفاده از لایههای هیدروکولوئید (Hydro colloid Dressing) در پوشش سطوح آسیب دیده پوست، به سرعت بهبود آن کمک میکند. لایههای هیدروکلوئید که با نامهای تجاری مختلفی از جمله Spenco 2 nd. Skin در بازار یافت میشوند پوششهای ورقهای نیمه ژلاتینی و مرطوبی هستند که با دارا بودن ۹۶ درصد آب، زمانی که برروی ضایعه پوستی محل تاول قرار داده میشوند علاوه بر محافظت پوست در برابر فشار و ضربه با مرطوب و سرد نگه داشتن محل ضایعه به کاهش درد و ترمیم سریعتر پوست کمک میکنند. نکته مهم، جلوگیری از آلوده و عفونی شدن محل تاول و ضایعه پوستی است. ایاد و گسترش عفونت پوستی علاوه بر درد شدید، بهبود ضایعه را به تاخیر میاندازد و ادامه فعالیتهای ورزشی را مختل میسازد. رعایت پاکیزگی، شستشوی ملایم محل تاول با آب و صابون، ضدعفونی نمودن با محلول رقیق شده بتادین و پوشش محل تاول با چسب زخم استریل از عفونی شدن ضایعه جلوگیری مینماید.
انتخاب جورابهای مناسب کوهنوردی با سایز متناسب و خشک و تمیز نگه داشتن آن از نکتههای مهم در پیشگیری از بروز ضایعات پوستی است. به عنوان یک اصل کلی مشاوره با پزشکان ورزشی و استفاده از نظرات و راهنماییهای تخصصی آنها در تصحیح مکانسیم بروز آسیب و درمان سریع و مناسب ضایعات ایجاد شده غالباً مفید و راهگشاست.