جهت یابی در شب

پیدا کردن جهت شمال به وسیله ستاره قطبی:

ستاره قطبی (Polaris) یا جدی بهترین و دایمی ترین وسیله برای پیدا کردن جهت شمال در نیمکره شمالی است و در صورتی که به طرق این ستاره بایستیم ، به طرف شمال جغرافیایی ایستاده ایم. برای اینکه بتوانیم ستاره ی قطبی را از دیگر ستارگان تشخیص دهیم میتوانیم اط صورتهای فلکی دب اکبر یا دب اصغر یا ذات الکرسی به ترتیب زیر استفاده میکنیم:
۱- صورت فلکی دب اصغر (یا خرس کوچک) شامل هفت ستاره به شکل ملاقه است و ستاره ی قطبی پر نروترین ستاره و انتهایی ترین ستاره روی دستگیره این ملاقه است. از آنجایی که در همه شبهای فصول سال ، ستاره های دب اصغر دیده نمیشود از دیگر صور فلکی نیز برای پیدا کردن ستاره قطبی استفاده میشود.اگر چه هر یک از صور فوق در همه شبها دیده نمیشود ، اما همواره یکی از صور فلکی دب اکبر یا ذات الکرسی را میتوان در آسمان دید.
۲- صور فلکی دب اکبر یا خرس بزرگ شامل هفت ستاره به شکل ملاقه است که اگر فاصله دو ستاره انتهایی آبریز ملاقه را به طور فرضی پنج برابر کنیم به ستاره قطبی میرسیم. با استفاده از صورت فلکی ذات الکرسی که به صورت حرف انگلیسی W است ، کافی اس که فاصله دو ستاره ضلع داخلی W  را به طور فرضی پنج برابر کنیم تا به ستاره قطبی برسیم.

ب) پیدا کردن جهات با استفاده از اشکل ماه:
در مدت ۳۰ روز  ماه از هلال شروع میشود و تا روز ۱۳ و ۱۴ و ۱۵ به دایره کامل (بدر) میرسد و دوباره به صورت هلال میگردد و ناپدید میشود. با وجه به تغییر شمل ماه ، به ترتیب بالا می توان جهت ها را پیدا کرد. در نیمه اول که ماه از هلال شروع و به بدر ختم میشود ، ماه به طور متوسطاز غروب آفتاب تا نیمه شب در آسمان قابل رویت است و برآمدگی هلال به طرف غرب و قسمت داخلی قوس آن به طرف شرق است. با ادامه دادن فرضی امتداد ماه تا افق ، جهات مذکور به دست می آید.

در نیمه دوم که ماه از حالت بدر کامل به هلال میرسد ، برآمدگی هلال ماه به طرف شرق و قسمت داخلی آن به طرف غرب قرار میگیرد و از نیمه شب الی صبح در آسمان قابل رویت است.

ج)پیدا کردن جهات توسط صورت فلکی خوشه پروین:
دسته ای ستاره در حدود پانزده عدد در یک جا به شکل خوشه انگور دیده میشود که به آن خوشه پروین میگویند. این ستارگان مانند خورشید از شرق به طرف غرب در حرکت دیده میشوند ، ولی در همه خال همه وقت ، دم آن به طرف مشرق است.

د) پیدا کردن جهات توسط صورت فلکی بادبادکی:
حدود هفت ستاره در آسمان به شکل بادبادک یا علامت (؟) دیده میشود. این ستارگان نیز از طرف شرق به طرف غرب در حرکت دیده میشوند که در حال دنباله بادبادکی آن به طرف جنوب است.