باشگاه کوهنوردی تیلار گروه کوهنوردی تیلار رشت در زمستان و اوایل بهار کوهنوردی به واسطه ی وجود برف و یخ مشکل تر اسـت و بایـــد آن را جدی گرفت. در ارتفاع بالای چهار هزار متر شرایط قطبی حکم فرما است و به همین دلیل آمادگی،توان و استقامت بیشتری در مقایسه با فصول دیگـــر دارد. کوچک ترین بی احتیاتی باعث صدمات و خطرات جدی می شود.به همین خاطر تلفات این دو فصل بســـیار زیاد است. وزش باد سرد خیلی زود باعث بیحس شـدن اعضـاء شما می شود، مگر اینکه ضد باد خوبی داشته باشید و مرتب حرکت کنید.
در زمستان و اوایل بهار یک روز آفتابی و بدون باد تبدیل به کولاک و یا باران می شود. برف، مسیر یابی را فوق العاده مشکل می کند و نه تنها راهها بلکه تکه سنگها را نیز می پوشاند.اگر چه غفلت و بی توجهــــــــــی در تابستان چندان خطرناک نیست ولی در زمستان اگر با فوت و فن کوهنوردی آشنا نباشــد خطر مهلکی به شمار می رود و بالاخره طول روز در زمستان کوتاه(کمتر از۸ ساعت) و شبها بسیار طولانی است(۱۶ ساعت). بنابراین خیلی زود در این فصل با تاریکی روبرو میشوید. از شب زنده داری اضطراری در این فصل بهر قیمتی که شده باید خــــــودداری کرد….
تفاوتهای اساسی ذکر شده در بالا بین شرایط زمستانی و تابستانی گاهی اوقـــــــــات مشهود و بارز نبستند. مثلاً در زمستان در دره (ارتفاع کم) هوا مانند تابستان بسیار گرم است در حالیکه در ارتفاع دو هزار متری و بیشتر کاملاً سرد می باشد اگر توده های ابــــر در ارتفاع پایین سیر کنند، برف و یخ در قسمت بالای کوه و احتمالاً
دیده نمی شود و کــوه نوردان کم تجربه ممکن است با تجهیزات ناکافی عازم ارتفاعات شوند در حالیکه با ایــــن عمل خود دست به کار خطرناکی زده اند و نتیجه ی آن تلفات و ضایعاتی است که همگـــی کم و بیش با آن برخورد کرده ایم یا لااقل شنیده ایم.
از طرف دیگران در زمستان کوه روی بسیار دلچسب و فرح انگیز است. توده هـــــای برف، کوهها و تپه ها را به شکل زیبائی آراسته می سازد. مسیری که در تابستان سخت و کشنده است در این فصل صاف و هیجان انگیز میشود کوهها به نظر بزرگتر می آیـــــد و ممکن است کوه نوردان مبتدی را وسوسه کند. ولی بهتر است در شرایط برفـــــــــــی به ارتفاعات نرویم و در دامنه های کوهها و تپه های مجاور به کسب تجربه بپردازیم، زیــــرا در شبهای تند و کوه نوردی در ارتفاعات بالا مخصوص کوهنوردانی است که روی برف و یخ تجربه دارند و به هیچ وجه مناسب کسانیکه تجربه محدودی در کوهنوردی های مقدماتی دارند نیست. حتی در مسیرهای خیلی ساده زمستانی ممکن است ما با شرایـــــط سخت صعود از یخ و برف مواجهه شویم و اصولا” ارتباط نزدیکی بین آنها وجــــــود دارد.
به همین جهت لازم است که از افراد با تجربه به منظور یادگیری فنون و تکنیکهای یخ و برف کمک بگیریم .
تجهیزات زمستانی کوه پیمایی . در زمستان و اوایل بهار تمام وسایل تابستانــی بــــه اضافه تجهیزات لازم برای مقابله با شرایط یخ و برف بشرح ذیل لازم میاید: یخ شکن یا کرامپون ، رکاب برفی ، دستکش ، عرق گیر اضافی ، شلوار و کاپشن ضد باد ، رکاب برفی ، کت بر ، عینک کوه ، کلنگ کوهنوردی ( به تعداد ) لنگر برف بعنوان تکه گاه برای صعود از شیب های تند و چکش یخ شکن که آنرا میتوان در مواقعی که احتیاج بدان نیست پشت کوله یا فاصله بین کوله و پشت قرار داد. از کلنگ کوهنوردی نباید بعنوان چوب دستی یا عصا استفاده کرد چون نه تنها آهنگ حرکت شما را بهم میزند بلکه نوک آنرا کند می نماید .
بردن عده ی زیادی از افراد بی تجربه بخصوص افراد جوان در ارتفاعات ، کوهپایه ها و در هوای نا مساعد زمستان کار عاقلانه ای نیست. بهتر است که برنامه ها را در تابستان که شرایط مساعد است انجام داد. ولی اگر صعود اجتناب نا پذیر است مسیرهای کــــــــم ارتفاع را انتخاب کنید بویژه اگر برف و یخ ارتفاعات کوه را پوشانده باشد. فردی کــــــــه مسئولیت سرپرستی گروه بی تجربه ای را در یک صعود زمستانه برعهده میگیرد بایـــــد، کوه نوردی شایسته بوده و حداقل دو سال با گروههای متشکل کوهنوردی همکــــــــــاری داشته و بتواند در شرایط مختلف با کلنگ ، لنگر برف و طناب کار کند. باید بداند در چــه شرایط و در چه مسیرهایی بروی برف سر خورد ، یا اسکی نمود ودر چه مواقعی نبایـــــد باین کار مبادرت نماید . در هنگام سرسره بروی برف علاوه بر داشتن مهارت و آشنائی با تکنیک های آن ، شرایط برفی را هم باید در نظر گرفت بسیاری از حوادث ناگوار ناشی از عدم توجه به یکی از دو عامل فوق بوده است.
شرایط برف و یخ
شرایط آب و هوا در زمستان بسیار متنوع است.یک باد گرم ممکن است خیلی زود بـــرف ها را ذوب کند یا باعث باران شود.یخ زدن مسیر های کوهنوردی نتیجه آب شدن برف در اثر همین باد گرم و یا باران و یخ زدن دوباره ی آن است.روزهای گرم و شب های سـرد باعث پودر شدن برف می شود که در این صورت کوه نوردی بسیار راحت است.با عمـــــل مداوم آب شدن برف،و یخ بستن دوباره ی آن،برف محکم می گردد.اگر این پوشش ادامه پیدا کند،نتیجه ی آن برف سخت و یخ است.در ارتفاعاتی که برف نمی بارد در اثر برودت و وزش باد حتی روی صخره ها ممکن است قشری از یخ به وجود آید.به نظر بیشتر مردم درجات شیب برف بیش از واقع به نظر می آید.در این جا به لحاظ اهمیتی که شیب های برفی در کوهنوردی دارند به ذکر طبقه بندی درجات شیب برف می پردازیم.
تا ۱۵ درجه شیب ملایم
۲۵-۳۵ شیب متوسط
۳۵-۵۰ شیب تند
بالای ۵۰ درجه شیب بسیار تند
Zigzag ascent صعود مارپیچی
بهترین روش برای صعود از شیب های تند این است که با صعود مارپیچـی از شیب کاست.با این روش نه تنها می توانید با تمام کف پا راه بروید،بلکه بـــه تناوب سنگینــــی بدن را نیز تحمل می کنید به علاوه در صورت لغزیدن نفر جلو خطری برای شما پیش نمی آید.
برف نوردی
در موقع تغییر مسیر از چپ به راست بـــــرای پای چپ جا پای کافی درست کنید و از راست به چپ بر عکس.کلنــــــــــــــگ کوهنوردی هم به تناوب در سمت راست شیب باید در دست راســــــــت و در سمت چپ شیب باید در سمت چپ باشد.با هر قدم کلنـــــگ کوهنوردی تا دسته در برف فرو رفته باشد.
فرود
در برف نرم بهتر و راحت تر است که صورت شما به طرف دره یا سراشیبی باشد ولی اگر از برف مطمئن نیستید،به پهلو یا به پشت قرار بگیرید و کلنگ کوهنوردی را در برف فرو کنید و با نوک کفش جای پا درست نمائید.اگر برف نرم است وقتی روی شما به طرف سراشیبی است باید با پاشنه ی پا جا پا درست کنید.جای پا باید طوری باشد که درهم فرو نروند یعنی زیاد نزدیک به هم نباشند.
انجمن پزشکی کوهستان ایران – گردآوری: دکتر حمید مساعدیان
