باشگاه کوهنوردی تیلار گروه کوهنوردی تیلار رشت از پاییز سال گذشته سعی کردیم کمی در شیوه تغذیه مان در برنامه های گروه تغییر ایجاد کنیم. پیش از این هم مواقعی بنا به زمانبندی صعودها و شرایط جوی ، این شیوه را اعمال کرده بودیم. در این شیوه وعده های غذایی را از فرم دو وعده اصلی صبحانه و نهار تبدیل به چند وعده کوچک با زمانبندی کوتاهتر کردیم. این شیوه ی اصولی است که در منابع آموزشی کوهنوردی توصیه می گردد. سرمای هوا و شرایط جوی پاییز و زمستان کمک کرد تا بتوانیم این شیوه را در صعودهایمان جا بیندازیم. البته پس از اجرا اکثر دوستان به تاثیر مثبت این شیوه در روند صعود اذعان داشتند. حالا که به فصول گرم و بلند سال رسیدیم و دیگر از بابت زمان و هوا تحت فشار نیستیم باید همچنان روند صحیح تغذیه خودمان را حفظ کنیم. پس بسیار کوتاه و اجمالی به تحلیل این شیوه می پردازیم.
بطور معمول ما در برنامه های صعودمان یکساعت تا دو ساعت پس از شروع حرکت به خوردن صبحانه مشغول می شدیم. درزمان پیش از صبحانه بدن مجبور به استفاده بیش از حد ازمنابع گلیکوژنی خود می گردید و این یعنی تحلیل زودرس بدن. بهترین حالت خوردن لقمه ای مواد قندی ( کربوهیدرات) حداکثر نیم ساعت از قبل از آغاز فعالیت است. در چند برنامه آخر سال مسئول تدارک گروه یک لقمه کوچک نان و پنیر برای زمانی که در ماشین در راه رسیدن به مبدا صعود بودیم را تهیه کرد که تاثیر بسزای این لقمه ها بسیار مشهود بود.
خوردن دو وعده اصلی صبحانه و ناهار در زندگی عادی روزمره برای کوهنوردی مناسب نیست. فاصله طولانی از صبحانه تا ناهار و از ناهار تا شب علاوه بر احساس ناخوشایند گرسنگی موجب کسری انرژی لازم صعود و استفاده بدن از ذخایر می گردد ، که جبران آنها بسیار سخت خواهد بود. همچنین معده خالی مانده در زمان به نسبت طولانی نسبت دریافت مواد غذایی واکنش خواهد داشت. در شیوه مناسب بهتر است هر دو تا سه ساعت منابع غذایی بدن مان را تجدید کنیم و از بروز حس گرسنگی جلوگیری نماییم. مشکل دیگر تغذیه دووعده ای ، حجم بالای وعده ها است. در این سیستم ما برای رفع گرسنگی و جبران نیازمندی های بدن ، مانند زندگی شهری مان از خوراکی های سنگین و پرحجم بخصوص در زمان ناهار استفاده می کنیم که ما را با معده های سنگین پس از خوردن غذا مواجه می کند. سخت شدن شرایط گوارش و خون رسانی بدن به اندامها در حین صعود و کاهش توانمندی حرکت پس از غذا خوردن بخصوص بعد از ناهار از مضرات سیستم سنتی تغذیه است. در سیستم تغذیه چند وعده ای با کاهش حجم غذا بهلقمه های کوچک به دستگاه گوارش فرصت داده می شود که با حجم کمتری مواد غذایی روبرو بوده و راحت تر به وظیفه خود بپردازد ، سنگینی دستگاه گوارش هم کوهنورد را اذیت نمی کند.
مولفه آخر اینکه چه موادی را بعنوان غذا در این مواد مصرف کنیم. از میان دسته های اصلی مواد غذایی، بدن کربوهیدرات ها را بیشتر و راحت تر به سوخت و ساز تبدیل می کند همچنین جایگزین کردن قندها و ورود از چرخه خوردن به چرخه سوخت و ساز در قندها( کربوهیدرات) و ذخیره سازی آن برای بدن راحت تر از دیگر دسته های غذایی است. ما هم سعی می کنیم مواد غالب لقمه ها از مواد قندی چندگانه(نشاسته ،غلات ) باشد.
به بیان ساده تر در طول یکروز کوهنوردی صبحانه را با لقمه کوچکی یکساعت پیش از آغاز حرکت شروع می کنیم و با در نظر گرفتن صبحانه ،وعده ناهار را به چند وعده کوچک تفسیم می کنیم و از دوسه ساعت پس از صبحانه مصرفش را آغاز می کنیم. شام چه در منزل و چه در کمپ ( در صعودهای بیش از یک روز ) وعده اصلی غذایی است که باید سهم بیشتری از چربی و پروتئین داشته و ازحجم مواد غذایی بالاتری برخوردار باشد.
در کنار این ها ریزه خواری کردن یعنی مصرف تنقلات ، همچنین نوشیدن آب را بعنوان ارکان مهم برنامه غذایی خود در نظر می گیریم.
استفاده از این شیوه تغذیه علاوه بر کمک به زمانبندی اجرای صعودها بیش از همه به بالا رفتن توانمندی و بهره وری بدنمان در اجرای یک صعود یاری می رساند.
از دوستان همنورد گروه در برنامه های یک روزه ،که خود مسئول تهیه تدارکات غذایی شان هستند تفاضا می کنیم که این شیوه برنامه ریزی را مبنای تدارک خود قرار دهند.
کمیته آموزش گروه کوهنوردی تیلار رشت
بسیار عالی، مفید، مختصر و موثق. ممنون که تجربه خوتون رو به اشتراک گذاشتید