محققان علوم پزشکی یک سازوکار بیولوژیک را شناسایی کرده اند که به قلب و به طور کلی به ارگانهای موجود زنده این امکان را می دهد که خود را با کمبود اکسیژن بهتر وفق دهند.
«گابریل حداد»، پزشک اطفال در بیمارستان کودکان رادی Rady سن دیهگو می گوید این اولین بار است که دانشمندان علوم پزشکی موفق شده اند ژن عامل تطبیق فعالیت اندامهای زنده را با شرایط موجود در ارتفاع بالا شناسایی کنند. فعالیت این ژن برای حفظ عملکرد قلب حتی در سطح دریا از اهمیت زیادی برخوردار است.
محققان دانشکده پزشکی د انشگاه کالیفرنیا که نتایج تحقیقات خود را در این باره در مجله آکادمی علوم آمریکا منتشر کرده اند، معتقدند کشف این ژن می تواند به تهیه داروهایی موثر برای درمان مشکلات قلبی کمک کند.
این گروه از محققان، ژنومهای ساکنان فلات اتیوپی را مورد بررسی قرار دادند و در تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که اهالی این منطقه نیز همانند ساکنان رشته کوههای آلپ و هیمالیا در طول هزاران سال دچار تغییرات و دگرگونیهای فیزیولوژیکی و ژنتیکی مهمی شده اند که سیستم تنفسی و گردش خون آنها را تحت تاثیر قرار داده است در حالی که این گونه تغییرات و تاثیرات در ساکنان مناطق پست دیده نمی شود.
پیش از این فوریه سال دو هزار و چهارده دانشمندان با انتشار نتایج تحقیقات خود در نشریه Genome Biology اعلام کرده بودند که در تعیین توالی ژنومهای ساکنان فلات اتیوپی به برخی تغییرات در ژن EDNRB که ظاهرا با فعالیت های قلبی در ارتباط است و می تواند عامل انطباق فعالیت قلب با شرایط موجود در محیطهای مختلف باشد، پی برده اند.
محققان آمریکایی اکنون این فرضیه را بر روی موشها، ثابت کرده اند. این گروه از محققان ایالت کالیفرنیا با ایجاد تغییرات ژنتیکی در موشها، نمونه مشابه ژن EDNRB را تولید کرده اند. فعالیت این ژن منجر به کاهش تولید پروتئین آندوتلین endothéline می شود. محققان آمریکایی در بررسیهای خود به این نتیجه رسیدند که کاهش سطح آندوتلین که یک تنگ کننده عروق است، به حفظ فعالیتهای قلب در شرایط هیپوکسی hypoxie (کمبود اکسیژن) نسبی یا شدید چه در ارتفاع بالا و چه در سطح دریا کمک می کند.
حتی در شرایط هیپوکسی بسیار شدید که تنها پنج درصد اکسیژن در هوا وجود دارد ( کمتر از آنچه که در قله کوه اورست وجود دارد) ، موشهای واجد ژن جهش یافته که آندوتلین کمتری تولید می کنند، از فعالیت های قلبی و تنفسی به مراتب بهتری نسبت به موشهای عادی برخوردار بودند. موشهای دارای ژن جهش یافته EDNRB در این آزمایشات توانستند فشار خون و ضربان قلب عادی تری داشته باشند و به همین علت به راحتی جریان اکسیژن بیشتری را در اندامهای حیاتی خود حفظ کنند. اما در این سطح از کمبود اکسیژن، ظرفیت تنفسی موشهای عادی بین چهل تا پنجاه درصد کاهش پیدا کرد و به علت این که نتوانستند فشار خون خود را حفظ کنند، همگی تلف شدند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، گابریل حداد تصریح کرد پائین آوردن سطح آندوتلین در موشهایی که در شرایط کمبود اکسیژن قرار گرفتند، آثار معجزه آسایی ایجاد کرد و همین مسئله ما را به این نتیجه رساند که ژن EDNRB نقشی کلیدی در انطباق شرایط فعالیت اندامهای حیاتی انسان در ارتفاع بالا ایفا می کند. وی افزود ظاهرا این سازوکار بیولوژیک می تواند به انسباط عروق خوی و تکثیر سلولهای خونی کمک کند.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما