انجمن پزشکی کوهستان ایران: کوهستان بعلت شرایط خاصی که بر آن حاکم است ذاتاً خطرناک بوده و هر کسی که به هر علتی وارد این وادی میشود، بالقوه در معرض این خطرات واقع شده و ممکن است در صورت بالفعل شدن آنها، جان او و دیگر همراهانش به خطر بیافتد. با افزایش دانش و اطلاعات، استفاده از ابزار و تجهیزات مناسب، رعایت موارد ایمنی، رفتار عقلایی در کوهستان و …، هر چند که احتمال خطر به طور قابل قبولی پایین میآید؛ ولی هیچ وقت احتمال وقوع حادثه صفر نخواهد شد.
معمولاً در صورت وقوع حادثه، بسته به نوع، شدت و وسعت آن، آسیبهای روحی و جسمی متعدد و مختلفی به افراد وارد شده و حتی مرگ در انتظار آنها است. بهمین خاطر دانستن و فراگیری تئوری و عملی کمکهای اولیه، با نگاه ویژه به کوهستان، از ضروریات ورزش کوهنوردی بوده و هر کوهنوردی باید بطور جدی در پی آن باشد. حداقل کاری که شما میتوانید انجام دهید مطالعهی کتب و جزوات منتشر شده در زمینهی کمکهای اولیه میباشد. «آنچه مسلم است این کار هیچگاه جایگزین پزشک و درمان نخواهد شد و شما را نیز از شرکت در کلاسهای عملی امداد بینیاز نخواهد کرد.
اما شما را یاری خواهد کرد تا در لحظات حساس اعتماد به نفس داشته باشید، درست تصمیم بگیرید و اقدامات با ارزشی را جهت حفظ جان خود و یا اطرافیانتان انجام دهید. درمان بیماران اورژانسی، زنجیرهای است که در یک سوی آن شما به عنوان امدادگر و یا اولین کسی که با مصدوم برخورد میکند، قرار دارید و در سوی دیگر پزشکان و پرسنل مراکز درمانی قرار دارند. با آگاهی و تلاش شما، حلقهی این زنجیره پیوستهتر و محکمتر میشود.
گرچه برای یک امدادگر کارآمد و حرفهای شدن نیاز به گذراندن دورههای تئوری و عملی امداد دارید؛ ولی بعنوان یک کوهنورد حرفهای که در تمام برنامهها، ساعتها وگاه روزها با نزدیکترین مراکز درمانی فاصله دارید، باید بتوانید در مواقع لزوم احتیاجات خود و همنوردانتان را برطرف کنید. یک کوهنورد خوب حتماً باید امدادگر خوبی باشد و اطلاعات کاملی در زمینهی امداد و اصول آن داشته باشد.
هیچکس بدون اطلاع و رعایت اصول امداد، کوهنورد کاملی نخواهد بود.
با اطلاع از اصول ابتدایی امداد قادرید در شرایط خطرناک، کمکهای اولیه را پیش از رسیدن گروه پزشکی (یا گروه امداد و نجات) انجام داده، مصدومان را بدون اینکه آسیب بیشتری به آنها وارد کنید یا اوضاع را وخیمتر کنید به مراکز درمانی برسانید. ضمناً باید بتوانید با ارزیابی وخامت اوضاع دربارهی انتقال مصدومان یا به تعویق انداختن آن تصمیمگیری کنید و از انتقال بیمورد مصدومان و پذیرش خطرهای ناشی از آن جلوگیری کنید. البته در این رهگذر مسوؤلیت مهمی بر عهدهی شماست. لذا باید حیطهی تواناییهای خود را بشناسید و واقعبین باشید. گاهی واقعاً کاری از دستتان بر نمیآید. بر اعصاب خود مسلط باشید و سعی کنید از بدتر شدن اوضاع جلوگیری کنید. همواره در تمام مراحل امداد به شرایط ایمنی خود و دیگر افراد کمککننده توجه کافی داشته باشید. گاه وضعیت منطقه یا وضعیت جوی برای انجام عملیات امداد مناسب نیست. خوددار باشید و خود را با شرایط پیش آمده وفق داده، منتظر بهبودی شرایط باشید:
* در آغاز صعود و در آخرین اتراقگاه شهری، از تلفنها و نحوهی تماس با مراکز انتظامی، آتشنشانی، هلال احمر، اورژانس و هیات کوهنوردی اطلاع حاصل کرده و از میزان آمادگی آنها در برخورد با حوادث آگاهی یابید.
* در تمامی طول برنامه باید فاصلهی خود با اولین مرکز درمانی و نحوهی دسترسی به آن را بدانید و اینکه برای رسیدن به آنجا به چند ساعت پیادهروی نیاز است و چه مقدار از مسیر را میتوان با حیوانات اهلی (قاطر، اسب و..) طی کرد و در صورت لزوم این حیوانات را از کجا و چگونه میتوان تهیه کرد.
* همیشه قبل از حرکت از علائم حیاتی (ضربان قلب، فشار خون، حرارت و تنفس) افراد گروه اطلاع حاصل کنید و از آنها بخواهید اگر بیماری مزمنی (دیابت، بیماری قلبی، آسم و..) دارند، اگر داروی خاصی مصرف میکنند، سابقهی ارتفاعزدگی، سرمازدگی یا گرمازدگی و یا اگر آسیبدیدگی دارند که هنوز بطور کامل برطرف نشده است، به شما اطلاع دهند.
* توانایی افراد را در ابتدای مسیر بررسی کنید و کسانی را که در صورت لزوم میتوانند در حمل مجروح شما را یاری دهند، بشناسید.
* هر چه آمادهتر، آگاهتر و با وسایل کاملتری به کوه بروید، قطعاً با مشکلات کمتری روبرو خواهید شد و میتوانید از وقوع حوادث بیشتری جلوگیری کنید.
* در هر جعبه کمکهای اولیه باید لیستی از مواد موجود در آن با قید تاریخ انقضای مصرف باشد. هرگاه وسایل یا داروها به تاریخ انقضای مصرف نزدیک شوند، باید با انواع جدید جایگزین شوند. لذا جعبهی کمکهای اولیه باید بطور مرتب و چند روز قبل از صعود کنترل شود. در ضمن بخاطر داشته باشید که وجود کولهی امداد یا امدادگر در یک گروه، شما را از داشتن وسایل کمکهای اولیه شخصی بینیاز نخواهد کرد.»
اقلام مورد نیاز در کیف کمکهای اولیه شخصی یک کوهنورد:
۱/چسب زخم / ۱۰ عدد
۲/باند کشی به عرض ۵/۷ سانتیمتر / ۱ عدد
۳/نوار چسب / ۱ حلقه
۴/باند / ۳ حلقه
۵/پنبه استریل / ۴ عدد
۶/گاز استریل به ابعاد ۱۰×۱۰ سانتیمتر / ۵ عدد
۷/پد چشمی استریل / ۲ عدد
۸/قرص استامینوفن / ۱۰ عدد
۹/قرص سرماخوردگی / ۱۰ عدد
۱۰/ قرص آنتی هیستامین / ۱۰ عدد
۱۱/ محلول ضدعفونی (بتادین)
۱۲/ پماد آنتیبیوتیک / ۱ عدد
۱۳/ سرنگ / ۳ عدد
۱۴/ محلول ORS / 4 بسته
۱۵/ الکل طبی / ۱۰۰ سی سی
۱۶/ وازلین طبی
۱۷/ قرص کلر (برای ضدعفونی آب)
۱۸/ قرص معده (ALMgS) / 10 عدد
۱۹/ ژل پیروکسیکام / ۱ عدد
۲۰/ پماد سوختگی / ۱ عدد
اقلام مورد نیاز در کیف کمکهای اولیه امدادگر تیم:
۱/اقلام موجود در کیف کمکهای اولیه شخصی یک کوهنورد، ضربدر تعداد افراد
۲/وسایل جراحی:
ست بخیهی استریل (سوزنگیر، پنس و قیچی)
تیغ بیستوری
نخ و سوزن بخیه
۳/وسایل تزریقات:
سرنگ ۲ و ۵ سیسی
آنژیوکت سبز و صورتی
اسکالپوین
نیدل
الکل
گارو
۴/وسایل پانسمان:
گاز استریل
پنبهی استریل
باند
چسب زخم
چسب ضد حساسیت
۵/وسایل معاینه:
گوشی
فشارسنج
دماسنج
آبسلانگ
چراغ قوه
۶/داروها:
قرص نیترو گلیسیرین زیر زبانی
قرص استامینوفن
قرص سرماخوردگی
قرص آنتی هیستامین
قرص ALMgS
قرص هیوسین
قرص متوکلوپرامید
قرص متوکاربامول
قرص دیکلوفناک
قرص استازولامید
قرص کلر
اسپری سالبوتامول
پماد سوختگی
پماد جنتامایسین
ژل پیروکسیکام
وازلین طبی
آمپول دیکلوفناک
آمپول هیدروکورتیزون
آمپول متوکلوپرامید
آمپول متوکاربامول
پور ORS
سرم نرمال سالین ۵۰۰ سیسی
اقلام مورد نیاز در کیف کمکهای اولیه پناهگاهها (جهت استفاده پزشکان تیمهای کوهنوردی):
۱/اقلام موجود در کیف کمکهای اولیه امدادگر تیم
۲/وسایل احیا
لوله تراشه
لارنگوسکوپ
آمبوبگ
Airway
۳٫کپسول اکسیژن
۴/آتل چوبی در اندازههای مختلف
۵/داروهای اورژانس شامل (استفاده از این داروها فقط در صلاحیت پزشک است):
آمپول آدرنالین
آمپول هیدروکورتیزون
آمپول دیازپام
آمپول نالوکسان
ویال گلوکز ۵۰%
سرم نرمال سالین ۱ لیتری
سرم قندی-نمکی ۱ لیتری
سرم قندی (دکستروز) نیم لیتری
مرجع: کمکهای اولیه در کوهستان و طبیعت، دکتر فرید عباسی دزفولی و دکتر شهرام دانشفر، موسسه فرهنگی انتشاراتی حیان، چاپ اول، تهران، ۱۳۸۳
به کوشش: دکتر فرید عباسی دزفولی
عضو انجمن پزشکی کوهستان ایران
عضو انجمن پزشکی کوهستان ایران
منبع :وبلاگ انجمن پزشکی کوهستان ایران