انجمن پزشکی کوهستان ایران: هایپوکسی،یا کاهش فراهمی اکسیژن در هوای تنفسی،میلیون ها نفری را که در معرض محیط های با ارتفاع بالا به طور متناوب یا منظم هنگام فعالیت های تفریحی (به طور مثال، اسکی، صخره نوردی، کوهنوردی، بازدید مناظر دیدنی و …) یا شغلی هستند تحت تأثیر قرار خواهد داد.
بسیاری از افراد سازگار نشده هنگام اولین ساعات تا روزهای قرارگیری در معرض ارتفاع مخصوصاً در هنگام دوره های تمرین جسمانی شدید مشکلاتی دارند که به میزان ارتفاع بستگی دارد. با ماندگاری طولانی مدت تر در ارتفاع بالا، سازگاری های مشخصی تقریبا ازهمه سیستمهای فیزیولوژیکی برای بهبود تبادل، انتقال و مصرف اکسیژن فراخوان می شوند.
هنگامی که فشار اضافی تمرین در طول هایپوکسی تحمیل می شود، ضروری است که پاسخ های سیستم های فیزیولوژیکی برای حفظ، تحویل و مصرف اکسیژن به طور مناسبی هماهنگی داشته باشند. علاوه بر این، در سال های اخیر استفاده از هایپوکسی به عنوان بخشی از یک برنامه تمرینات جسمانی برای بهبود انجام فعالیت های ورزشی در سراسر جهان گسترش یافته است. اردوگاه های مستقر در ارتفاع بالا ورزشکاران را قادر به تمرین کردن با استفاده از هوای محیط یا اکسیژن کمکی می کند در حالیکه این ورزشکاران در ارتفاع زندگی می کنند.
همچنین امکانات تحقیقاتی در دسترس از قبیل اتاق ها و چادرهای ایجاد کننده هایپوکسی به ورزشکاران اجازه می دهند در حالیکه به زندگی کردن در یک ارتفاع پایین ادامه می دهند تحت شرایط محیطی برابر با ارتفاع متوسط تا بالا بخوابند یا تمرین کنند.
گزارش هایی در سال ۱۹۴۰ که تمرین در ارتفاع بالا واثرات مثبت آن در مسابقات در ارتفاع پایین نظیر سطح دریا انجام شده، موجود می باشند. از سال ۱۹۹۰ تمرین در ارتفاع به عنوان فاز سریع پیشرفت ورزشی و ارتقای عملکرد ورزشی با دیدگاه های زیر بیان شد:
۱- آمادگی برای شرکت در بازیهای المپیک
۲- تمرین در ارتفاع برای ارتقای عملکرد ورزشکاران روی ورزش های استقامتی و انفجاری.
۳- امروزه ورزشکاران بیشتر و در رشته های ورزشی بیشتری از تمرین در ارتفاع استفاده می کنند.
البته می دانیم برای هر فردی مفهوم ارتفاع متفاوت است. در حالت کلی برای فردی که در ارتفاع نزدیک سطح دریا زندگی می کند منظور از ارتفاع ۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ متر بالاتر از سطح دریا می باشد، بطور کلی بسته به محل زندگی فرد مفهوم ارتفاع نیز برای وی تغییر می یابد. اگر در کشورمان ایران بخواهیم مفهوم ارتفاع را اعمال کنیم شرایط بسیار متفاوت می باشد چرا که جای جای خطه ی زیبای کشورمان تراز ارتفاعی متفاوتی وجود دارد.
اما ورزشکاران سایر رشته های ورزشی چگونه برای افزایش آمادگی جسمانی خویش به تمرین در ارتفاع روی می آورند:
۱- تمرین در ارتفاع قبل از مسابقه: شرایط دراین نوع تمرین در ارتفاع قبل از مسابقه است که برای ۴-۳ هفته تمرین در ارتفاع انجام می شود و بازگشت به سطح دریا و کم کردن ارتفاع برای ۳ هفته قبل از شرکت در مسابقه انجام می شود. این روش را تعداد زیادی از مربیان در کشور خودشان و یا خارج از آن انجام می دهند. مزایای آن این است که سریع می توان در مسابقه مورد استفاده قرارگیرد.
۲- تمرین در ارتفاع برای افزایش ظرفیت فیزیکی ورزشکار: این نوع تمرین برای زمانی است که وقت و زمان بیشتری داریم؛ بعد از تمرین در ارتفاع (برای ۴-۳ هفته) و برگشت و انجام تمرینات در سطح دریا و ارتفاع پایین ۸- ۶ هفته سیکل تمرین کوتاه می تواند باشد و سپس ورزشکاران در رقابت شرکت می کنند. مزیت این سیکل کوتاه تمرین، کسب آمادگی لازم برای شرکت در رقابت ها می باشد.
۳- تمرین در ارتفاع بعد از رقابت: تمرین در ارتفاع چند روز بعد از رقابت انجام می شود. هدف از این تمرین کمک به جلوگیری افت سریع عملکرد ورزشکار است. اصولاً به هدف رقابت دیگری که بزودی اتفاق می افتد، انجام می شود.
منبع: انجمن پزشکی کوهستان ایران